Alle kinderen kijken tegen hun ouders op. Als ouders ben je een soort superheld. Maar dan nog beter; Sinterklaas, Mega Mindy en Spiderman in een. Kinderen hebben over het algemeen een onvoorwaardelijke liefde richting hun ouders. Dat is prachtig want zorgt voor een veilige hechting, wat de basis is voor een gezonde ontwikkeling op heel veel verschillende gebieden. En toch. Als je in de spiegel kijkt, ben je Sinterklaas niet. En ook geen Mega Mindy of Spiderman. Ik in elk geval niet. Ik ben onder andere gewoon moeder. Met leuke en met minder leuke kanten. En dat is precies waarom ik zo blij was toen mijn kinderen een paar jaar geleden al mijn imperfecties gingen zien.
Het begon toen ze in groep 3, 4 zaten. In groep 3 gaan kinderen leren lezen en rekenen en dus ook zien dat het ene vak makkelijker is dan het andere. Kinderen krijgen extra hulp of juist niet. Krijgen extra werk of juist niet. Kortom er ontstaan verschillen tussen kinderen. Waar kinderen in de kleuterklas elkaar nog als gelijk zien, worden vanaf groep 3 ook de verschillen zichtbaar. Ook voor kinderen zelf. Ze gaan zien dat niemand perfect is. En dat is fantastisch nieuws! Zodra kinderen gaan zien dat niemand perfect is, zien ze dat iedereen leuke en minder leuke kanten heeft. Ook van mij als ouder.
Dat was het moment dat er gezien werd dat ook ik niet perfect ben. Alle dingen die ik niet goed kan of die minder leuk zien werden bij elkaar verzameld en vaak genoemd. ‘Mama kan ’s nachts heel goed mopperen, ze heeft geen verstand van computers en al helemaal geen geduld als wifi kastjes het niet doen, file parkeren in de stad geeft klotsende oksels en dat receptje is mislukt’. En zo konden ze met regelmaat deze en nog meer niet leuke dingen van mij uit de kast trekken. Lukte er eens weer iets niet werd het lijstje, wat steeds meer een hele lange Lijst met hoofdletter L werd, weer genoemd. Deze Lijst vond ik geweldig. Sterker nog, wanneer er iets niet lukte of ik iets moest doen wat ik niet kon, begon ik zelf weer over de Lijst.
Hoe meer ze namelijk zien van mij dat ik niet perfect ben, hoe meer ruimte er voor hen zelf is om ook niet perfect te hoeven zijn.
Als ik perfect probeer te zijn, terwijl er eigenlijk iets niet lukt of ik iets lastig vind voelen kinderen dat. Er is niet echt verbinding. Terwijl als ik mag zeggen dat ik het jammer vind dat een receptje niet gelukt is, terwijl ik zo m’n best heb gedaan, er ruimte is voor contact. Voor echt contact. Dan is er ruimte om te zeggen dat het eten echt niet lekker is. Of dat het echt jammer voor mij is want dat ik zo mijn best heb gedaan. Dan kunnen we er samen om lachen in plaats van dat ik in de mopperstand kom. Dan kunnen we samen een oplossing bedenken. Zoals een heel lekker toetje maken. Dan zit ik niet alleen met de gebakken peren, maar hebben we een gedeeld gevoel.
Brené Brown heeft hier veel onderzoek naar gedaan, boeken over geschreven en lezingen over gegeven. Ze zegt onder andere in haar boek De moed van imperfectie dat het heel belangrijk is om te zien dat we allemaal dingen hebben die we minder goed kunnen. Dat is een verschil met onze Westerse maatschappij waarin we heel erg gericht zijn op het individu. Het grote verschil is dat als alleen jou, als individu iets kan overkomen, er snel ruimte ontstaat voor schaamte, angst en andere negatieve gevoelens. Het lijkt dan al snel dat je verantwoordelijk bent voor je eigen geluk en dus ook voor je eigen falen. Terwijl wanneer je gaat zien dat iedereen deze gevoelens heeft, deze negatieve gevoelens er niet hoeven te zijn. Of in elk geval in mindere mate. Dan komt er ruimte om die gevoelens te benoemen. Is er ruimte om te leren van een ervaring. Of iets niet te kunnen. In plaats van dat je iets alleen moet oplossen, kan je het samen doen. Kortom er komt lucht en ruimte, veerkracht en verbinding. Allemaal factoren die bijdragen aan ontwikkeling, welzijn en geluk.
‘ Wanneer mensen zichzelf gezien en gehoord voelen, zonder te oordelen of veroordeeld te worden, krijgen ze een sterkere relatie met zichzelf en de ander.’
Dus als jij jouw kinderen leert te zien dat niemand perfect is, hoeven alle niet perfecte gevoelens niet weggestopt te worden. En leren kinderen dat ze niet in alles goed kunnen en hoeven zijn.
Inmiddels is deze fase een eind voorbij. Wanneer kinderen aan het leren zijn, willen ze graag dingen vaak herhalen. Maar dat leren is nu, zoveel jaar later, gelukkig steeds minder nodig. Ze weten dat niemand perfect is en dat ze zelf niet perfect hoeven te zijn. Heel af en toe komt de Lijst nog even langs. Waarop mijn dochter gelukkig altijd afsluit met ‘maar je bent wel lief!’.