Bij ons in het park was een vlot gemaakt door kinderen. Het lag beschut. Om er te komen moesten we tussen de bosjes door naar het water. Door aan het touw te trekken kon je van de ene naar de andere kant zo’n zeven meter verderop. Het einddoel was een eilandje, waar je anders dus niet kon komen en we nog nooit geweest waren. Super spannend. Dat vonden ook de kinderen. Ik had het via via gehoord en dus gingen we er met z’n drietjes naar toe zodra het kon. Dat was op een dag tussen afspraken, een vol hoofd en boodschappen door.
De heenweg ging goed. Enthousiast kwamen ze beiden aan op het eiland terwijl ik vanaf de kant enthousiast aan het meeleven was. Altijd jammer dat zo’n vlot alleen voor kinderen is.
De terugweg ging minder goed. Halverwege de terugweg ging er op de een of andere manier een touw los. Waardoor de kinderen niet meer heen en ook niet meer terug konden. Er kwam stress (natuurlijk) bij de kinderen maar op de een of andere manier ook bij mij. Waarom ging precies bij ons dat touw los terwijl ik andere kinderen eindeloos heen en weer had zien gaan, we naar een afspraak moesten en ik die dag net een vol hoofd had?! Half geruststellend, oplossingen aandragend maar ook mopperend lukte het uiteindelijk de kant te bereiken. Daar kwamen de tranen. Natuurlijk. De ander was al boos weggefietst. Nooit meer op zo’n stom vlot.
Daar kwamen ook mijn excuses. Over dat het natuurlijk heel spannend was geweest alleen op het vlot te zitten terwijl de touwen los waren en ik hier geen erkenning voor had gegeven. Over mijn gemopper. Over het niet rustig blijven, terwijl dat juist heel erg had kunnen helpen om snel tot een oplossing te komen. Over mijn volle hoofd waardoor ik korter door de bocht gereageerd had dan ik zou willen. Waar we eerst geen contact voelden met elkaar. De een boos, de ander verdrietig en ik geïrriteerd, kwam er met mijn woorden weer verbinding.
Erkenning en excuses maakten dat we elkaar weer konden zien en dat er echt contact was.
Thomas Gorden, ontwikkelingspycholoog, is bekent om zijn ideeën over communicatie en relaties. Hij is hiervoor drie keer genomineerd voor de Nobelprijs van de Vrede. Gordon staat voor gelijkwaardigheid in relaties, ondanks dat je als opvoeder een andere rol in het gezin hebt dan je kinderen. Gelijkwaardigheid past heel goed bij holistisch kijken naar de ontwikkeling van je kind. In een gezin worden de zaadjes geplant hoe, als ze ouder zijn, ook naar de wereld gekeken wordt.
Natuurlijk is het goed dat kinderen zien dat ik niet altijd perfect reageer. Gelukkig maar. Dat zou betekenen dat ik nooit iets verkeerd zou doen. Waardoor zij van mij niet leren dat fouten maken heel goed is. Maar als ik dan scheef ga, bied ik wel altijd mijn excuses aan. Want hoewel we in relatie vanzelfsprekend een andere verantwoordelijkheid hebben, zijn we, zoals Gordon zo mooi zegt, als persoon wel gelijk.
Gelijkwaardigheid tussen ouders en kinderen vergroten geluk en versterken de ontwikkeling.
Wanneer je je kind leert dat fouten maken erbij hoort en dat je als persoon dit ook weer zelf kan oplossen zonder weg te poetsen of te onbelangrijk te maken, leert je kind verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen gedrag en kan er weer verbinding zijn met de ander én zichzelf. Wat een gezonde mind-set, geluk en zorgeloosheid vergroot. Voor zowel het kind als de ander!
Wanneer jij het ook belangrijk vindt om excuses te maken zijn hier wat voordelen en tips op een rij:
Geef jezelf het goede voorbeeld aan het kind, hierdoor is het voor jouw kind ook makkelijker om excuses te maken.
Maak oprechte excuses, dus voel ook dat je iets wil herstellen in de relatie met je kind. Maak dus geen excuses als je het niet meent. Of plaats geen 'maar' achter je excuses dan is het niet oprecht.
Kijk of het excuus aankomt bij je kind. Wanneer je kind rustiger wordt, heeft het effect omdat dan de verbinding tussen jullie weer hersteld is.
Maak alleen excuus als het nodig is, niet om iets kleins wat je vergeten bent en wat gewoon kan gebeuren. Bijvoorbeeld wanneer je iets vergeten bent mee te nemen bij de boodschappen. Wanneer je teveel met excuses strooit, is het onduidelijk voor een kind wanneer je het meent en het op z'n plek is en wanneer niet. Kinderen vinden het lastig om daarin onderscheid te zien.
Excuses maken kan naar alle leeftijden. Want hoe jonger ze het zien, hoe eerder ze het leren. Gebruik bij jonge kinderen tot ongeveer 7 jaar, minder taal dan bij oudere kinderen. Kijk hierbij vooral wat bij jouw kind past. Mijn dochter heeft bijvoorbeeld altijd veel meer behoefte aan uitleg dan mijn zoon.